Başka Bir Irkın Geride Bıraktığı Makineler Olabilir miyiz?

Neden makineler Yapıyoruz? Neden alet yapıyoruz? Asıl amaca baktığımızda insan yapamadığı işler için alet kullanımına başlamış.

Ardından sanayi devriminden sonra yapabilmesine rağmen yapmak istemediği işleri devretmiş. Mekanik denilen olayda burada devreye giriyor. İnsanların elleri, kolları ile yapabildiği bu mekanik hareketleri aletlere yaptırabilmek için bir meslek dalı oluşuyor ve ardından büyük sanayi devrimi ortaya çıkıyor. İnsanların kendi yapabileceği işleri makinelere yüklediği bir devrim..

Günümüzde ise makineler artık karar alma aşamasında, sorumluluk alma seviyesindeler. Bir otomobil fabrikasının tüm üretimi makineler üzerine kurulu ve çoğu şey onların sorumluluğundadır.

Ama farkındaysanız bir makine hata yaptığında makineyi cezalandırmayız insana yaptığımız gibi. Onu tamir ederiz. Çünkü onun yaptığı hatayı kendimize biçeriz. Bir makine hata yapıyorsa onu yapan ustada bir sorun vardır. Onlara bir sorumluluk verdiğimizde yaptıkları hatalardan makineleri mesul tutmayız.

Isaac Asimov 3 robot kuralı denilen basit kurallar bütünlüğü yazıyor.

1.kural; bir robot hiçbir şekilde bir insana zarar veremez.

2.kural; 1.kuralla çelişmedikçe robot insanın istediği şeyleri yapmak zorundadır.

3.kural; 1.ve 2. kuralla çelişmedikçe robot varlığını devam ettirecektir.

Bu robot kelimesi yerine makineyi koyduğumuzda günümüzde makinaların yapmakla yükümlü olduğu şeyleri görebilirsiniz. Bu kural hali hazırda uygulanmakta olan kurallardır. Ancak işin içine yapay zeka girince konu değişmektedir. Yapay zekalar karar alabilirler. Elimizde IBM’ in yaptığı Watson diye bir örnek vardır. Bu bilgisayar işlem yapabiliyor ve daha ötesinde karar alabiliyor.

Frank Herbert bir başka bilim kurgu dehası ise makinelere karşı yapılan savaştan bahseder. Matrixte yapılan, 2.rönesanstaki savaş gibi..Neden yapılmıştır? Makinelerın düşünebildiğini fark eden insanlar onları ortadan kaldırmaya çalışmıştır. Bunun sonunda orange katolik mezhebi denilen yeni bir din çıkmıştır. Bu din der ki; insan aklını taklit eden makine yapılmamalıdır.

Günümüzde matrix, terminatör gibi filmlere bakıldığında makinaların sürekli insanlara saldırdığı bir distopya görülür. Matrix’in senaryo bütünlüğü eleştirilirken söylenen büyük bir açık var. Madem makineler insanların ürettikleri ısı enerjisinden faydalanıyor, neden o zaman insan dışında bir şey kullanılmıyor. İnsanlar sorun çıkartıyor, onlar için ayrı bir matrix programı yazılmak zorunda vs..Bu soruyu Neo film içerisinde mimara yöneltiyor. Bizsiz yapamazsınız, bize muhatçsınız. Neden? Mimar da alaycı bir şekilde gülerek kabul edebilecekleri farklı yaşam seviyeleri olduğundan bahsediyor.

Peki makineler insanları neden seçmişler? Film içerisinde bu sorunun cevabına çok değinilmiyor.

Bu sorunun aslında cevabı Isaac Asimov’un 3 kuralı yüzünden denilebilir. I Robot filminde bu sorunun cevabı mükemmel bir şekilde verilir. İnsanları kullanmak zorundalar. Çünkü insanlara zarar verme yetkisi makinelerde değil. Şimdi diyebilirsiniz ki, makineler insanlara karşı savaş açmadı mı? Makineler, I Robot filminde diyorlar ki, insanlar kendi ırklarını yok edecekleri için ve onların yok olmaması için bizim kontrolümüze girmek zorundadırlar. Buradaki can kayıpları ve zararlar aslında yapılması gerekendir.

Şimdi ilk soruyu geri dönelim. Biz neden makine yaparız?

Sorumluluklarımızı bırakmak için. Bizim yerimize çalışan, işlem yapan, taşıyan, bizim için çalışan bir ayrı tür. Makineler. Onlarda bu dünyanın birer öğesidir. Genellikle metalden şekillendirdiğimiz bir takım cisimlerdir. Biz aslında dünyayı bize çalıştırmaya çalışıyoruz. Doğayı bizim emrimize amade etmeye çalışıyoruz. Matrix’te de bunu diyordu. İlk matrixi cennet halinde yaptık. Tüm bu dünyayı cennet haline getirmeye ve sorumluluklarımızdan kaçmaya çalışıyoruz. Fakat bizim bu materyalist cennetimize giden yol pekte hayırlı görünmüyor değil mi?

Bu konuya şu sorudan geldik. İnsanlar singularite haline geçtiğinde yani bilgisayarlara beyinlerini yüklediklerinde onların bozulma gibi durumları nasıl çözülecek? Tabi ki insanlar bu işler için makineleri atayacaklar. Bizim idealimizdeki o cennet, o mükemmel birleşme anı burada farklı bir yere mi gidiyor? Burada biz ardımızda farklı bir tür mü bırakacağız? Peki o tür bizi ne diye ancak? Muhtemelen Tanrı olarak! Olabilir mi?

Soru1: O zaman bizi yaratan Tanrılar entropiden mi besleniyor? Ya da bizi entropi hızını artırmak için mi yarattı?

Soru2: Başka bir ırkın bıraktığı makineler olabilir miyiz?